Çocuklarda boyun ve sırt ağrılarının nedenleri arasında; fazla kilolar, omurga bozuklukları, hareketsiz yaşam, eğik pozisyonda oturma ve özellikle okul dönemlerinde ağır sırt çantası taşınması yer alıyor. Yanlış kullanılan ağır sırt çantaları bir süre sonra bel, boyun, sırt ve omuzları olumsuz etkileyerek ağrılara sebep olabiliyor. Toplu taşıma kullanan öğrenciler trafik sıkışıklığı sonucu ağır çantalarla uzun süre ayakta kalabiliyor. Sırt çantalarını hafifletmek ve doğru kullanmak, oluşabilecek ağrıları önlüyor. Memorial Şişli Hastanesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Bölümü’nden Uz. Dr. İlknur Saral, sırt çantasının doğru kullanımı hakkında bilgi verdi. 

Çocukluk çağı ağrıları ilerde daha ciddi sorunlara yol açabilir 

Çocuklar arasında giderek artan obezite ve hareketsiz yaşam tarzı, bel ve sırt ağrılarına zemin hazırlamaktadır. Sürekli öne eğik şekilde durmak ve ağır çanta taşımak öğrencilerde duruş (postür) bozukluklarına yol açabilmektedir. Büyüme çağında bu etkiler sonucu vücutta kamburlaşma görülebilir. Skolyoz gibi omurga bozukluklarında yine bu faktörler olumsuz etkilere neden olmaktadır. Özellikle çocuklarda oluşabilecek omurga problemlerini önlemek ve ileride gelişebilecek ağrıları engellemek için doğru sırt çantası kullanımı önem taşımaktadır.

Sırt çantasının olumsuz etkilerini önlemek için…

1-Çocuğunuzun omurga sağlığına dikkat edin: Çocuklar, sırt çantalarını taşıyabilmek için omurgalarına fazla ve yanlış şekilde yüklenebilirler. Bu durum hem sırt ağrılarına hem de duruş bozukluklarına neden olabilir. Çocuğunuz duruşu gözlemlenmelidir. Bu konuda “Her iki omzu arasında belirgin bir seviye farkı var mı? Bir omuz diğerinden daha mı yukarıda? Sırtında kamburlaşma var mı?”  gibi soruların yanıtları çok önemlidir. Çocuğunuzun duruşunda anormallik fark ederseniz, mutlaka bir uzmana danışın. 

2- Sırt çantasındaki yükü azaltın: 2017 yılında yapılan bir araştırmaya göre; bir çocuk sırt çantasında kendi vücut ağırlığının 10- 15’inden fazlasını taşımamalıdır. Sırt çantasındaki yükü azaltmak için, çocuğunuzun çantasından o gün ihtiyacı olmayan kitapları çıkardığına emin olun. Daha ince defterler ve daha hafif kırtasiye malzemeleri tercih edin. Ağır kitapların varsa okul dolaplarında bırakılması da taşınan yükü azaltmada etkili olacaktır. 

3- Sırt çantasını doğru kullanın: Doğru sırt çantasını doğru şekilde kullanmak, omurgaya binen yükü oldukça azaltabilir ve gelişebilecek omurga problemlerini önleyebilir. Sırt çantasının çocuğunuz için doğru boyutta olduğundan ve bel desteği gibi ergonomik özelliklerinin bulunduğundan emin olun. Tekerlekli bir sırt çantası, özellikle ağır yüklerin taşınması gerektiği günlerde faydalı olacaktır. 

4- Sırt çantasındaki yükü ortalayın: Sırt çantasındaki eşyaları her iki yana eşit şekilde dağıtın ve böylece yükü ortalayın. Eşyaları bir tarafa daha fazla ağırlık yapacak şekilde dağıtırsanız, omurgada yana doğru eğrilik oluşmasına neden olabilirsiniz.

5- Çanta içini organize edin: Küçük veya keskin nesnelerin çocuğunuzun sırtına baskı yapmadığından emin olun. Ayrıca ağır eşyaları sırtına en yakın olacak şekilde yerleştirin. Ağırlığı vücuttan uzaklaştırdıkça omurgaya binen yük artacaktır. Hesap makinesi, kalem ve kağıt gibi hafif eşyaları dış gözlere doğru koyabilirsiniz.

6- Dolgulu omuz askılarını tercih edin: Dolgulu omuz askıları özellikle boyun ve omuz ağrılarını önlemek için yardımcı olabilir. Bu tür askılar genellikle daha geniştir ve içleri yumuşak materyal ile doldurulmuştur. Böylece omuz ve boyun bölgesine binen yük hafifletilir ve daha geniş alana yayılır. 

7- Sırt çantasını tek taraflı kullanmayın: Sırt çantasını tek taraflı kullanmak, duruş bozukluğuna ve kas ağrılarına neden olabilir. Tek taraflı çanta kullanmak moda olabilir veya belirli yaşlarda havalı kabul edilebilir. Ancak bu durum yanlış duruş alışkanlıklarının gelişmesine yol açar. Bu konuda çocuğunuza gerekli eğitimi vermelisiniz.

8- Sırt çantasındaki askıları sıkın: Sırt çantalarını ağır hale getiren en önemli konulardan biri, omuz askılarını gevşek tutmaktır. Gevşek omuz askıları hareket edildiğinde çantanın da hareket etmesine ve omurgaya binen yükün artmasına neden olur. Sırt çantasındaki askıları çantanın bel desteği, bel bölgesine gelecek şekilde sıkılmalıdır. Bu şekilde çanta çok daha kolay taşınabilmektedir. 

9- Bel kemeri kullanın: Bazı sırt çantalarında bel kemeri bulunur. Bel kemeri sayesinde yükün bir kısmı omuzlarınızdan alınır. Böylece boyun ve sırt ağrıları önlenebilir.

10- Çocuğunuza sırt ağrısı olup olmadığını sorun: Çocuğunuz, sırt ağrısının önemsiz olduğunu düşünüp siz sormadıkça bundan bahsetmeyebilir. Çocukluk dönemindeki hafif – orta sırt ağrıları, yetişkinlik döneminde daha ciddi sorunlara yol açabilir. Hafif şiddetteki sırt ağrısı, bir duruş bozukluğundan veya yanlış çanta kullanımından meydana geliyor olabilir. Bunun sebebi erken tespit edilirse, çocuğunuzun duruş alışkanlıkları da erken dönemde değiştirilebilir.