Hayat kurtaran manevra: Heimlich
İstanbul Eğitim ve Araştırma Hastanesi Süleymaniye Kadın Doğum ve Çocuk Hastalıkları Çocuk Gastroenteroloji, Hepatoloji ve Beslenme Uzmanı Dr. Banu Bal Çermik, solunum sistemine kaçan yabancı cisimlerin Heimlich manevrası ile çıkarılabileceğini söyledi.
Dr. Çermik, küçük çocukların gerek refleks olarak gerek meraktan her türlü yabancı cismi ağızlarına götürmeye ve yutmaya meyilli olduğunun altını çizerek, "Özellikle 1 ile 2 yaş arası çocuklarda yabancı cisim yutma ve buna bağlı solunum sorunları oldukça sık gözlemlenir. 1 yaş altında çocuklarda solunum yoluna kaçan yabancı cisim bebek ölüm nedenleri arasında 5. sıradadır. Solunum yollarına sıklıkla kaçan yabancı cisimler çekirdek, fındık, fıstık, leblebi, kuru üzüm gibi kuru yemişler, tam çiğnenmemiş besinler ve küçük oyuncak parçalarıdır" dedi.
Solunum sistemine kaçan yabancı cisimlerin, büyüklüğüne, şekline, çocuğun yaşına göre kısmi tıkanma ile öksürme, nefes darlığı, hırıltı ve tam tıkanma ile morarma ve ani solunum durması gibi hayati sonuçlara yol açabileceğini belirten Çermik, "Böyle bir duruma tanık olunduğunda bebek veya çocuğun ağız içi kontrol edilip cisim görülüyorsa serçe parmakla çıkartılmaya çalışılmalı, çocuk nefes alabiliyorsa sakince derin öksürüklere izin verilmeli, solunum durması söz konusuysa Heimlich manevrası ile yabancı cisim çıkarılmaya çalışılmalıdır.
Heimlich manevrası bebeklerde, kol ile desteklenerek yüzüstü diz üzerine yatırılarak iki kürek kemiği arasına 5 kez ileri doğru süpürme tarzında vurarak sonra ağız içi kontrol edilerek yapılır. Cisim çıkmadıysa bu kez sırtüstü kola yatırılan bebeğin göğüs kemiği ile göbek arasına 2 parmak ile süpürme şeklinde 5 kez bası yapılır. Bu işlem yabancı cisim çıkana ya da bebek bilincini kaybedene kadar devam ettirilir. Büyük çocuklarda ise ayakta durabiliyorsa arkasından göğüs kafesi ile göbek arasındaki boşluğa yumruk yapılmış bir el diğer elle tutularak yukarı ve içe doğru bastırarak 5 kez denenmelidir. Çocuk ayakta duramıyorsa sert bir zemine sırtüstü yatırılıp aynı gölgeye basılarak yapılır. Bu sırada ortamdaki diğer kişiler tarafından 112 acil servis aranmalıdır" dedi.
Çermik, tehlikeli besinlerin ve küçük parçalı cisimlerin 3 yaşın altındaki çocuklara verilmemesine dikkat edilmesi gerektiğini kaydederek, "Küçük çocuklar beslenirken mutlaka gözetim altında olmalıdır. Ancak bir boğulma durumuna her zaman hazırlıklı olmanın ve Heimlich manevrası ve temel ilk yardım konusunda bilgileri gerek yazılı, gerek sözel kaynaklardan edinmenin hayat kurtarıcı olacağını unutmamak gerekir" dedi.